Dấu hiệu nhận biết và cách cứu cây bị úng nước

Thời gian gần đây, khi không khí ngày một ô nhiễm thì việc trồng cây xanh trong nhà, cây xanh văn phòng ngày càng trở nên phổ biến. Phụ thuộc vào điều kiện môi trường, độ ẩm không khí và tiếp xúc ảnh nắng trong phòng máy lạnh mà mỗi loại cây sẽ có tốc độ phát triển khác nhau, cần lượng nước khác nhau,… vì chưa có nhiều kinh nghiệm nên chúng ta thường không biết đất vậy đã đủ ẩm chưa, cây có đang thiếu nước dẫn đến việc tưới cây thường xuyên, cây trồng dễ dàng bị úng nước.

Trong trường hợp này, nếu không ngăn chặn kịp thời, rất có thể dẫn đến chết cây, trong bài viết này Quang Cảnh Xanh sẽ cung cấp cho bạn một số thông tin để hiểu thêm về cây bị úng nước, dấu hiệu nhận biết và cách xử lý thế nào trong từng trường hợp.

1. Dấu hiệu nhận biết cây trồng bị úng nước

Úng nước là tình trạng rất dễ gặp phải ở cây trồng bởi việc cung cấp nước quá nhiều, vượt xa nhu cầu của cây trồng. Ngay cả khi cây được trồng trong tình trạng ánh sáng đầy đủ vẫn có khả năng bị úng.

Biểu hiện của tình trạng này là khi lá cây có màu xanh nhạt hoặc vàng, chồi non chậm phát triển và đôi khi có màu nâu thay vì màu xanh lá. Cây có nhiều lá vàng úa bất thường, lá cây không tươi và hơi rũ, khô cháy mép hay các mảng màu vàng loang lổ trên lá. Khi bị ngập nước, rễ cây không thể cung cấp nước cho các bộ phận bên trên của cây. Thêm vào đó, cây cũng không thể lấy được chất dinh dưỡng trong đất. Như vậy nghĩa là cây sẽ héo úa và chết. Kiểm tra xem có phải cây không ra lá non hoặc cành cây và tán lá đang chết dần không.

Tìm xem có mốc hoặc rêu tại gốc cây hoặc trên mặt đất không. Khi có quá nhiều nước trong chậu cây, bạn có thể nhìn thấy đám rêu màu xanh hoặc mốc trắng mỏng màu trắng hoặc đen xuất hiện trên mặt đất hay ở gốc cây.

Ngửi xem có mùi khó chịu của mốc không. Nếu nước đọng quanh rễ cây quá lâu, rễ sẽ bắt đầu thối rữa. Khi tình trạng này xảy ra, rễ cây sẽ bốc mùi hay còn gọi là thối rễ. Bạn có thể ghé mũi sát mặt đất và hít xem có mùi thối rữa không. Trong trường hợp, nếu rễ cây mới bắt đầu bị thối rữa hoặc nếu rễ ở quá sâu dưới đất, có thể bạn không phát hiện được mùi thối này.

Kiểm tra các lỗ thoát nước ở đáy chậu cây. Nếu chậu trồng cây không có lỗ thoát nước dưới đáy, khả năng cao là cây đang bị úng nước vì nước bị đọng lại dưới đáy chậu. Tốt nhất là bạn nên lấy cây ra khỏi chậu để kiểm tra xem rễ có bị thối không. Sau đó, bạn có thể đục lỗ dưới đáy chậu hoặc chuyển cây sang chậu khác có lỗ thoát nước.

2. Nguyên nhân dẫn đến cây trồng bị úng nước

Khi cây trồng được tưới quá nhiều nước, sẽ dẫn đến cây gặp tình trạng úng nước và chết nếu không khắc phục kịp thời. Nguyên nhân của hiện tượng này là do:

• Đất trồng bị thiếu oxy, cây không thể thực hiện quá trình trao đổi khí và hấp thụ các chất
• Điều kiện quá nhiều nước sẽ tạo thành môi trường phát triển cho các vi sinh vật yếm khí. Trong quá trình sống, vi sinh vật yếm khí sẽ tạo ra acid hữu cơ, CO2 và một số chất độc hại cho cây trồng.
• Tạo điều kiện cho các loại tuyến trùng phát triển, từ đó dễ tạo thành bướu rễ cũng như các vết thương cho nấm gây hại xâm nhập
• Nước quá nhiều sẽ dẫn đến việc đất trở thành môi trường ưu trương, nước thẩm thấu và gây nên phá vỡ tế bào, rễ cây dễ bị úng nước và thối.
• Tạo môi trường cho các loại nấm gây hại phát triển và tấn công cây trồng.

3. Các bước xử lý khi cây bị úng nước

Nếu phát hiện sớm và tình trạng của cây chưa quá nghiêm trọng, ta có thể tiến hành khắc phục với các bước:

Bước 1: Ngừng tưới cây nếu bạn nghĩ là cây đang bị úng và đem cây vào bóng râm để bảo vệ lá và thân cây. Việc này nhằm hạn chế tình trạng mất nước cho thân lá vì lúc này rễ không còn khả năng hút nước, ngọn cây dễ bị khô kiệt nếu bạn đặt cây dưới nắng mặt trời.

Bước 2: Vỗ nhẹ xung quanh thành chậu để đất bong khỏi rễ, lấy cây ra khỏi chậu một cách nhẹ nhàng, tránh làm đứt nhiều rễ của cây. Dùng tay bóc lớp đất cũ để quan sát bộ rễ. Nhẹ tay bóp vỡ lớp đất cho rời ra khỏi rễ cây. Dùng tay phủi đất nhẹ nhàng để khỏi làm hư hại rễ. Việc rút cây ra khỏi chậu là để kiểm tra rễ và giúp rễ nhanh khô.

Tuy không bắt buộc phải lấy cây ra khỏi chậu, nhưng tốt nhất là bạn nên làm việc này. Như vậy cây sẽ khô nhanh hơn, và bạn cũng có thể nhân dịp này trồng cây vào chậu khác có độ thoát nước tốt hơn.

Vứt bỏ đất nếu bạn thấy có dấu hiệu mốc hoặc rêu vì nó sẽ làm ô nhiễm cây nếu bạn sử dụng lại. Tương tự, bạn cũng cần vứt bỏ đất nếu thấy có mùi thối rữa, vì rất có thể trong đó có chứa rễ thối.

Bước 3: Để cây bên ngoài chậu khoảng vài tiếng đồng hồ hoặc nửa ngày trước khi trồng lại cây vào chậu. Khi đặt cây trồng trên giá đỡ bằng dây lưới, không khí sẽ giúp hong khô các đầu rễ.

Bước 4: Quan sát bộ rễ cây, nếu bộ rễ có những đoạn màu nâu, thối rữa và bốc mùi, tức là phần rễ này đã bị hư và cần được tỉa bỏ. Dùng kéo hoặc kìm tỉa cây cắt bớt phần rễ mục màu nâu, rễ mềm và chỉ giữ lại những rễ cây khỏe mạnh sẽ có màu trắng và rắn chắc. Nếu hầu như toàn bộ rễ cây đã mục, có lẽ bạn không thể cứu được cây. Tuy nhiên, bạn có thể thử cắt tỉa rễ đến sát gốc và trồng lại xem sao.

Sau đó bạn tiến hành cắt tỉa các lá và cành chết, cắt các cành lá màu nâu và khô trước. Nếu đã cắt bỏ nhiều rễ, bạn cũng cần cắt bớt một số phần khỏe mạnh của cây. Bắt đầu tỉa từ ngọn cây và loại bỏ vừa đủ lá và cành sao cho các phần khác của cây còn lại không quá gấp đôi kích thước bộ rễ. Nếu không chắc cần phải cắt tỉa cây bao nhiêu là đủ, bạn cứ bỏ đi số cành lá tương đương với số rễ bị cắt bỏ.

Bước 5: Chọn đất trồng mới có độ thông thoáng cao, tơi xốp. Có thể lót dưới đáy chậu một lớp giá thể viên đất nung để tăng độ thoát nước cho cây.

Chuyển cây vào chậu có các lỗ thoát nước và sử dụng khay hứng nước, điều này sẽ ngăn ngừa nước đọng lại xung quanh bộ rễ và làm thối rễ. Khay sẽ hứng nước thừa chảy ra và không làm bẩn bề mặt đặt chậu cây.

Trong trường hợp, nếu chậu cây đang dùng có lỗ thoát nước, bạn có thể dùng lại chậu cũ sau khi rửa sạch chậu cây bằng xà phòng nhẹ dịu để loại bỏ các bộ phận thối rữa của cây, nấm mốc, rêu.

Bước 6: Đặt cây vào chậu mới và cho đất mới vào lấp đầy các khoảng trống xung quanh rễ cây. Che lá cây lại nếu ngoài trời nắng nóng. Cách này sẽ giúp lá cây giữ được nước mà không cần tưới quá nhiều nước cho đất. Khi phần đất bề mặt khô ráo có thể nhẹ nhàng tưới thêm nước cho cây.

Chỉ tưới cây khi bạn sờ vào thấy lớp đất bề mặt đã khô. Tưới nước để làm ẩm đất sau khi trồng cây vào chậu. Sau lần tưới đầu tiên, bạn cần kiểm tra đất trước khi tưới cây lần tiếp theo để đảm bảo đất đã khô, tức là cây đang cần nước. Khi tưới cây, bạn nên tưới trực tiếp vào đất để nước đến được rễ cây.

4. Cách phòng ngừa tình trạng úng nước của cây

Để xác định độ ẩm của đất bằng cách dùng tay bới một chút đất lên và kết hợp với quan sát màu đất

– Đất khô: khi lấy tay bới 1 chút đất lên ta vo thì đất tơi, không có sự kết dính.

– Đất có độ ẩm vừa phải: Đất có sự kết dính khi ta vo đất trên đầu ngón tay cái và trỏ chứng tỏ vẫn còn độ ẩm trong đất.

– Đất bị úng nước: đất chứa nhiều nước, các thành phần khó tách rời, khi vo nắm đất sẽ rỉ nhiều nước trên tay.